NGUỒN GỐC LỄ HỘI ĐỀN TRẦN
Sử cũ ghi khi Hưng Đạo Đại Vương mất ở Vạn Kiếp vua bãi chầu 10 ngày. Nhà vua truyền cho trăm quan mặc tang phục. Nhà vua đi xe mộc ngựa trắng, thân hành đốc việc, dùng quan tài bằng đồng liệm táng trong vườn An Lạc… Vua sai lập đền thờ ở Thiên Trường và Vạn Kiếp ngàn thu thờ tự…Nhà vua sai thợ lấy gỗ bạch đàn hương tạc tượng thờ, ngày đêm phụng sự.
Mỗi khi trong nước có việc đều đến cầu đảo. Các công vương, tướng tá khi có lệnh đi đánh giặc đều đến làm lễ bái yết rồi mới xuất quân.
Trải qua các đời mỗi khi có giặc xâm phạm, vua đều sai quan đến cầu ở đền, nếu thấy tiếng kêu vang trong thì là tin thắng lớn. Các châu huyện gần xa úng hạn, tật dịch đến lễ đều qua khỏi. Nếu gặp tà ma quấy nhiễu thì đến đền làm lễ xin mượn kiếm hoặc đổi chiếu tế cũng sẽ yên lành. Có người chậm chạp sinh con hay khó nuôi đến lễ cầu cũng sẽ nghiệm.

Ảnh: Chu Thế Vĩnh
Do vậy, từ nhiều đời nay trong dân gian đã quan niệm “tháng 8 giỗ cha, tháng 3 giỗ mẹ” nên lễ hội ở đền Trần – Bảo Lộc đã trở thành lệ, hàng năm cứ vào tháng 8 nhân dân trong xã và nhân dân địa phương đều đến để “giỗ cha” là đức Thánh Trần. Việc tổ chức lễ hội trước đây thường từ 15/8 đến 20/8. Thời kỳ sau cách mạng tháng Tám được tổ chức từ ngày 10/8 đến 20/8. Hiện nay lễ hội được tổ chức trong suốt tháng 8 hàng năm. Tuy nhiên, các hoạt động lễ hội chủ yếu diễn ra từ ngày 8.8 – 20.8 âm lịch.

Ảnh: Chu Thế Vĩnh
Chương trình lễ hội gồm 3 phần: Phần lễ, phần hội và các chương trình văn hóa văn nghệ. Các nghi lễ, lễ dâng hương được thực hiện tại Đền Thiên Trường, Đền Cố Trạch, Đền Trùng Hoa, Chùa Phổ Minh. Tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm anh linh các vị Vua Trần, Đức Thánh Trần tại sân hành lễ Đền Thiên Trường. Các hoạt động phần hội gồm: múa lân – sư – rồng; biểu diễn võ thuật; thi đấu vật; thi đấu cờ người; chọi gà; múa rối nước và một số chương trình biểu diễn văn nghệ truyền thống đặc sắc.

- Trần Huyền Nga-
Ảnh: Chu Thế Vĩnh, Lan Un