NAM ĐỊNH CUỐI THU! NẮNG HANH HAO…GỌI MÙA NIỄNG SANG
☘☘Mùa thu, nắng mỏng như tơ, vương phủ, lan tỏa đến tận chân trời. Gió lạnh đủng đỉnh về, hoa sữa vội vàng bung nở, se lạnh mỗi sớm mai. Không gian và sắc màu cùng hòa quyện, chuyển mình đến kì ảo, miên man. Tôi yêu những hàng cây ngỡ ngàng, khoác tấm áo vàng, áo đỏ. Lặng nhìn những khoảnh khắc dịu dàng Thu lướt qua, chao nhanh tựa như chiếc lá sớm lìa cành. Và đó cũng là lúc nỗi nhớ thầm mang tên… củ niễng vừa vặn tròn đầy. Có người hóm hỉnh quả quyết, sành ăn mà lỡ thưởng thức củ niễng thì ắt nhớ nhung khôn nguôi khi mùa niễng qua đi.
☘️☘️Củ niễng là món ăn đặc sản của vùng đất Nam Định và một số địa phương miền Bắc, hiện nay được coi là thực phẩm sạch cao cấp, có giá trị dinh dưỡng cao. Nhìn củ niễng trắng ngần, tròn mẩy, mùi thơm hấp dẫn ít ai biết thực ra cây niễng trồng hoang dại không khác gì lau, sậy. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng trồng được niễng và trồng được niễng ngon. Bởi vì loài cây này ưa sống trong vùng đất ngập nước hay ở nơi nhiều bùn…
☘☘Mùa niễng rất ngắn chỉ trong vòng 1 tháng, chợt đến, chợt đi, gây thương nhớ và phải đến mùa niễng năm sau mới có thể gặp lại. Củ niễng được bao bọc bằng những chiếc lá niễng khô xác, ram ráp như lá mía, màu tím sẫm. Khi bóc lớp bẹ vỏ tím ấy đi là những củ niễng trở nên trắng tươi nõn nà mát mắt. Niễng non ăn thơm ngọt mà niễng già thì ăn bùi hơn. Niễng non khi thái nhỏ sẽ thấy màu trắng nõn. Còn niễng để càng già thì ở giữa sẽ có những chấm đen li ti.
☘️☘️Những ngày thu mát mẻ này, chợ phố, chợ quê, chợ lớn, chợ nhỏ ở Nam Định đâu đâu cũng thấy bày bán củ niễng. Với người dân quê, món đơn giản nhất thường được chế biến từ củ niễng là chỉ việc bóc vỏ niễng, lấy nõn bên trong ăn sống, luộc lên chấm muối tiêu hoặc thái vát lát mỏng rồi xào tỏi. Nhưng món ăn được yêu thích nhiều hơn cả đó là củ niễng xào trứng, xào thịt bò, thịt lợn. Và đặc biệt một trong những món thuộc hàng “cực phẩm” của củ niễng đó là món niễng xào rươi. Cứ đến mùa rươi thì người ta biết niễng đã đến mùa thu hoạch. Chỉ cần chuẩn bị ít củ niễng, vỏ quýt, hành tây, tất cả rửa sạch thái chỉ, hành hoa, thì là cắt khúc. Cho vỏ quýt, hành hoa và hành tây vào chảo mỡ phi thơm, rưới một chút nước mắm rồi cho rươi vào xào qua thật nhẹ tay không để rươi bị vỡ nát. Sau đó, củ niễng xào riêng đến khi gần chín thì cho rươi đã xào sơ vào đảo lẫn. Khi tất cả nguyên liệu đã chín đều, đập trứng gà và cho hành hoa, thì là vào. Khi trứng chín tới thì bắc ra bày đĩa, rải chút rau mùi, rắc thêm chút hạt tiêu Bắc… Món ăn là sự hoà quyện vị ngọt mềm của rươi, bùi bùi của niễng, se sắt cay nồng của tiêu và thơm nhè nhẹ của hành lá, thì là, tạo thành một hương vị rất riêng, vương vấn trong mỗi người con Nam Định.
☘☘Cứ khi nào nắng hanh hao, gió se lạnh, mùa rươi đến cũng là khi mùa niễng gọi mời. Và đối với mỗi người con Nam Định, khi thấy trời đất chuyển mình thay áo mới, gọi mùa sang là lúc nôn nao nỗi nhớ về một mùa niễng rất riêng, rất Nam Định.
- Huyền Nga Trần-
Bài viết có sử dụng ảnh của tác giả: Trần Sỹ Nghị, Lan Un, Thơm Tô
